Γενετική Μετάλλαξη: η σχεδασμένη καταστροφή

της Charu Bahri

μετάφραση Βίκυ Χρυσού

Όλοένα και συχνότερα χρησιμοποιείται η γενετική τεχνολογία στις αγροτικές καλλιέργειες δίχως να νοιάζεται κανείς για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και την Υγεία. Κι όμως ανάμεσα σε άλλα φαίνεται πως είναι υπεύθυνη και για την εξαφάνιση των μελισσών...

Πρέπει να επιτρέψουμε πράγματι την εισαγωγή γενετικά τροποποιημένων τροφίμων στην αλυσίδα διατροφής μας? Μολονότι μεγάλες πολυεθνικές επικαλούνται επιστημονικές μελέτες, οι οποίες "βεβαιώνουν" πως η μετάλλαξη φυτικών και ζωϊκών οργανισμών είναι απαραίτητη και "απόλυτα σίγουργη" διαδικασία, δεν πρέπει να θεωρήσουμε με τίποτε πως έχει τελειώσει η συζήτηση σχετικά.

Ως καταναλωτές στεκόμαστε ανάμεσα σε αυτούς που επικροτούν τη γενετική μετάλλαξη και αυτούς τους επιστήμονες που αμφισβητούν την μακροπρόθεσμη ασφάλεια και τη σχετική τεχνολογία. Παράλληλα έχουμε το δικαίωμα να λαμβάνουμε αληθινές πληροφορίες σχετικά με τα μεταλλαγμένα τρόφιμα και τη γενετική τεχνολογία. Γιατί? Επειδή οι νεώτερες γνώσεις και επιστημονικές διαπιστώσεις σχετικά με τα μεταλλαγμένα δεν βρίσκονται πάντα στα πρωτοσέλιδα των περιοδικών, αλλά τα μεταλλαγμένα τρόφιμα βρίσκονται σίγουρα στα ράφια των σούπερ μάρκετ της γειτονιάς μας. Επίσης επειδή θα πρέπει να πάρουμε μια απόφαση για το αν θα τα αγοράσουμε ή αν θα πρέπει να αποφύγουμε αυτά τα προϊόντα.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με τη γενετική τεχνολογία και να προχωρήσουμε σταδιακά στη σημερινή κατάσταση.

Εισαγωγή στη γενετική τεχνολογία και τα μεταλλαγμένα αγροτικά προϊόντα

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Γενετικά μεταλλαγμένος (ΓΜ) οργανισμός είναι ένα φυτό ή ένα ζώο, που έχει ένα αλλαγμένο γενετικό κώδικα. Αυτό σημαίνει πως οι επιστήμονες έχουν αναπτύξει και χρησιμοποιούν διαδικασίες της μοριακής βιολογίας -όπως γενετικά "κανόνια"- με τα οποία εισάγουν το επιθυμητό γονίδιο σε έναν οργανισμό-στόχο, ώστε να αλλάξουν το γονιδίωμα του. Πίσω από τη γενετική τεχνολογία βρίσκεται η πραγματικότητα, πως πολλές ιδιότητες άλλων (φυτικών ή ζωικών) οργανισμών είναι τόσο επιθυμητές, που θέλουν να τις μεταβιβάσουν και σε άλλους οργανισμούς.

Η βασική γραμμή την οποία ακολουθεί η γενετική μετάλλαξη, που θέλει να εφοδιάσει με συγκεκριμένες "θετικές ιδιότητες" ένα οργανισμό, ακολουθεί την (διαδεδομένη άποψη) πως αποτελεί μια "απαραίτητη" διαδικασία εξαιτίας του γεγονότος πως η ανθρωπότητα πρέπει να παράγει ολοένα και περισσότερα τρόφιμα σε χαμηλές τιμές, ενώ παράλληλα δεν μπορεί να ανεχτεί την απώλεια παραγωγής λόγω 'ζιζανίων', για να ταΐσει εκατομμύρια πεινασμένα στόματα. (Κατά την άποψη μου αυτή η δήλωση αποτελεί μια μονοδιάστατη παρουσίαση της κατάστασης, η οποία δεν λαμβάνει υπ΄όψη της το γεγονός πως η ανθρωπότητα της δύσης έχει τοποθετήσει την κατανάλωση κρέατος στην πρώτη γραμμή προτίμησης της σπαταλώντας τεράστιες ποσότητες σιτηρών στην κτηνοτροφία και επιπλέον δεν λαμβάνει υπ΄όψη της τις τεράστιες βλάβες που προκαλεί η μονοκαλλιέργεια και τα φυτοφάρμακα στη Γη, μειώνοντας δραματικά τόσο την ποιότητα, όσο και την ποσότητα της παραγωγής. Ουσιαστικά υπάρχει αρκετή τροφή, αλλά διανέμεται λάθος και τρεφόμαστε επίσης λανθασμένα...- σημ. Τοξότισσας)

Λαμβάνοντας υπόψη πως η ανθρωπότητα μετρά σήμερα περισσότερα από 6 δισεκατομμύρια στον κόσμο και πως μέχρι το 2050 θα έχει φτάσει στα 9 δισ, η προσπάθεια της γενετικής τεχνολογίας -όπως παρουσιάζεται παραπάνω- αποτελεί ένα υψηλό στόχο. Ήδη σήμερα η διασφάλιση της τροφής τόσων ανθρώπων αποτελεί μια γιγαντιαία πρόκληση και το βέβαιο είναι πως μελλοντικά θα είναι ακόμη πιο δύσκολο εγχείρημα.

Υποστηρικτές της γενετικής τεχνολογίας ισχυρίζονται, πως μέσω της δυνατότητας απομόνωσης επιθυμητών γονιδίων και τη μεταβίβαση τους σε άλλους οργανισμούς, θα γίνει δυνατή η καλλιέργεια ακόμη και άγονων μέχρι σήμερα εδαφών. Εάν για παράδειγμα εξόπλιζαν φυτά της φασικής διατροφής, όπως π.χ. τις πατάτες με γονίδια αντοχής στην ξηρασία ή το αλάτι, θα μπορούσαν να ευδοκιμήσουν και σε περιοχές όπου το έδαφος και το νερό παρουσιάζουν μεγάλο ποσοστό αλατιού.

Επιπλέον ισχυρίζονται -οι υποστηρικτές- πως τα υβρίδια (άλλη ονομασία των γενετικά μεταλλαγμένων φυτών) είναι πιο "φιλικά προς το περιβάλλον", αφού απαιτούν λιγότερα ζιζανιοκτόνα, φυτοφάρμακα και λιπάσματα, για να προστατευτούν από ζιζάνια και έτσι δεν μολύνονται τα υπόγεια και τα επιφανειακά ύδατα.

(Άλλη μία μονοδιάστατη παρουσίαση της πραγματικότητας, αφού η βιολογική και η φυσική καλλιέργεια -Masanobu Fukuoka- έχουν αποδείξει πως η ισορροπία στην καλλιέργεια είναι το κλειδί για την υγειή ανάπτυξη των φυτών δίχως επιθέσεις ζιζανίων...-σημ. Τοξότισσας)

Οι επιστήμονες είναι επίσης της άποψης πως τα υβρίδια είναι πολύ πιο ανθεκτικά σε ασθένειες και περιβαλλοντικές επιδράσεις -π.χ. παγωνιά, η οποία μπορεί να καταστρέψει τα μικρά φυτά. Οι τεχνολόγοι της γενετικής θέλουν να εμποδίσουν τέτοιες απώλειες στη σοδειά, εισάγοντας αντιψυκτικά γονίδια πρωτεϊνών από ψάρια των πολικών περιοχών ή έντομα εντός των φυτών -όπως στις ντομάτες, ώστε να βελτιώσουν την αντοχή τους σε χαμηλές θερμοκρασίες, οι οποίες θα σκότωναν τα φυτά σε κανονικές περιπτώσεις.

(Αν είναι δυνατόν! Αποσιωπούν εντελώς το γεγονός πως η ίδια η φύση σε βάθος χρόνου έχει φροντίσει ώστε σε κάθε περιοχή και σε κάθε κλιματολογική ζώνη να μπορούν να αναπτύσσονται συγκεκριμένα είδη φυτών και ζώων, Αποσιωπούν έντεχνα την τάση του ανθρώπου να τα θέλει όλα καταστρέφοντας τη φυσική αρμονία... Πειράζει αν δεν φάνε ντομάτες στους πόλους? ή αν δεν φάμε μάνγκο και μπανάνες στη Βόρεια Ελλάδα? Η διατροφή μας πρέπει εξάλλου να είναι ανάλογη με την κλιματολογική ζώνη στην οποία διαβιούμε, ας μην το ξεχνάμε ούτε αυτό...- σημ. Τοξότισσας)

Το γνωστότερο μέχρι σήμερα παράδειγμα γενετικά μεταλλαγμένου αγροτικού προϊόντος είναι η δημιουργία του καλαμποκιού-Bt. Ο Bacillus thuringiensis είναι ένα φυσικό βακτήριο, το οποίο παράγει κρυσταλλικές πρωτεΐνες που είναι θανατηφόρες για τις νύμφες των εντόμων. Με την εισαγωγή αυτού του γονιδίου που ελέγχει την παραγωγή των κρυσταλλικών πρωτεϊνών στους σπόρους καλαμποκιού, κατάφεραν οι επιστήμονες να δημιουργήσουν ένα φυτό το οποίο παράγει το δικό του ζιζανιοκτόνο. Μετά από αυτή την ερευνητική "επιτυχία" δεν άργησαν να φανούν και άλλα υβρίδια φυτών, όπως το βαμβάκι Bt, οι σπόροι σόγιας, σιταριού κ.α.

Τα προτερήματα που τονίζουν για να υποστηρίξουν την καλλιέργεια τέτοιων γενετικά μεταλλαγμένων αγροτικών προϊόντων και οι ισχυρές πολυεθνικές του αγροτικού τομέα που έριξαν πολλά χρήματα στην έρευνα και την εισαγωγή τέτοιων τροφίμων, κατάφεραν μέσα στην τελευταία δεκαετία να καλλιεργούνται σε όλο τον κόσμο ολοένα και περισσότερα τέτοια υβρίδια.

Στην έκθεση "Global Acreage" 2008, που δημοσιεύτηκε ο Φεβρουάριο του 2009, αναφέρεται πως οι εκτάσεις στις οποίες καλλιεργούνται μεταλλαγμένα φυτά αυξήθηκαν το 2008 -σε σχέση με το προηγούμενο έτος- κατά 9,4%, σε 125 εκατομμύρια εκτάρια. Μια δραματική αύξηση σε σχέση με τα 1,74 εκατομμύρια εκτάρια του 1996. Αυτή τη στιγμή εφαρμόζεται η καλλιέργεια γενετικά μεταλλαγμένων σε 25 χώρες, με τη Βολιβία, την Αίγυπτο και την Μπουρκινα Φάσο να έχουν προστεθεί τελευταίες στη λίστα αυτή. Σύμφωνα με την έκθεση αυτή το 70% της σόγιας και το 47% του βαμβακιού προέρχονται από γενετικά μεταλλαγμένες καλλιέργειες.

Οι χώρες με τις μεγαλύτερες εκτάσεις γενετικά μεταλλαγμένων καλλιεργειών είναι οι ΗΠΑ (62,5 εκατομμύρια εκτάρια), η Αργεντινή (21), η Βραζιλία (15,8), η Ινδία (7,6), και ο Καναδάς (7,6).

Από την ετήσια έκθεση της "International Service for the Acquisition of Agri-Biotech Applications" σχετικά με την παγκόσμια κατάσταση προκύπτει πως το 2008 καλλιέργησαν 13,3 εκατομμύρια αγρότες υβριδικά φυτά, που είναι 1,3 εκατομμύρια περισσότεροι από την προηγούμενη χρονιά.

Όσο περισσότεροι γίνονται οι αγρότες που καλλιεργούν υβρίδια και όσο μεγαλώνει η έκταση που καλλιεργείται με τέτοια μεταλλαγμένα φυτά, τόσο δυναμώνει και η φωνή ακτιβιστών, θρησκευτικών οργανισμών, ομάδων δημοσίου ενδιαφέροντος και επιστημόνων, που ασκούν έντονη κριτική στις πολυεθνικές εξαιτίας του κοντόφθαλμου τρόπου δράσης τους, δίχως να νοιάζονται για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις τέτοιων επεμβάσεων στο περιβάλλον. Βασική ανησυχία σε όλους αυτούς αποτελεί η έγνοια για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η βιοτεχνολογία στο εύθραυστο οικοσύστημα που διατηρεί τη Γη και την ανθρωπότητα στη ζωή εδώ και αιώνες.

Στις αρνητικές επιπτώσεις των γενετικά μεταλλαγμένων φυτών ανήκει κατά την άποψη των επικριτών τους η αθέμιτη καταστροφή άλλων οργανισμών, η μειωμένη δράση των ζιζανιοκτόνων και η ανεξέλεγκτη μεταβίβαση γονιδίων σε άλλα είδη φυτών. Θα μπορούσαν αυτές οι επιπτώσεις να οδηγήσουν την ανθρωπότητα στο χείλος του γκρεμού και να εκμηδενίσουν τις όποιες θετικές ιδιότητες των μενετικά μεταλλαγμένων? ΝΑΙ, αυτό είναι απολύτως δυνατό -εάν π.χ. δει κανείς τις έρευνες οι οποίες μαρτυρούν πως τα γενετικά μεταλλαγμένα προκαλούν βλάβες στις μέλισσες.

Συνεχίζεται...


Απο http://vickytoxotis.blogspot.com